Windows 128-bit: Tajemnica, której nie zdradzają eksperci 🤯
Systemy operacyjne i procesory przeszły fascynującą ewolucję na przestrzeni dekad. Od architektur 8-bitowych w latach 80., przez 16-bitowe i 32-bitowe w latach 90., po dominującą pozycję architektur 64-bitowych w pierwszej dekadzie XXI wieku. Minęło ponad 20 lat od pojawienia się pierwszego 64-bitowego systemu Windows dla konsumentów – Windows XP Professional x64 EditionAle dlaczego nie ma jeszcze 128-bitowej wersji systemu Windows? 🤔
Aby odpowiedzieć na to pytanie, konieczne jest zrozumienie interakcji systemów operacyjnych z procesorami i ich możliwościami bitowymi. Na przykład, 64-bitowy system operacyjny wymaga 64-bitowego procesora do prawidłowego działania. Zatem w przypadku systemu Windows 128-bitowego potrzebny będzie kompatybilny procesor 128-bitowy.

Windows Vista 64-bitowy, kamień milowy w ewolucji systemów operacyjnych.
Procesory 64-bitowe i systemy operacyjne: przykład historyczny
W 2006 roku Microsoft wydał aktualizację, która uczyniła system Windows Vista 64-bitowym. Jednak w tamtym czasie procesory kompatybilne z 64-bitami dopiero zaczynały pojawiać się na rynku masowym. Pionierem w tej dziedzinie była firma AMD, która w 2003 roku wprowadziła na rynek procesory Athlon 64W 2004 roku Intel poszedł w jego ślady, wypuszczając 64-bitowy procesor Pentium 4.
To pokazuje, że Aby móc korzystać ze 128-bitowego systemu operacyjnego, najpierw musisz mieć 128-bitowy procesorTworzenie oprogramowania, które nie może działać na istniejącym sprzęcie, nie jest ani praktyczne, ani efektywne. W tamtym czasie procesory 64-bitowe utorowały drogę systemowi Windows Vista i innym systemom obsługującym tę architekturę.
Chociaż Windows XP Professional x64 Edition był pierwszym 64-bitowym systemem operacyjnym dla profesjonalnych konsumentów, wydanym w 2005 r., To właśnie system Windows Vista 64-bit spopularyzował tę technologię na rynku ogólnym.
Wielki skok: od megabajtów do gigabajtów pamięci RAM

Głównym powodem zwiększenia liczby bitów w systemach operacyjnych jest konieczność obsługi większej ilości pamięci RAMAplikacje i gry wideo stawiają coraz większe wymagania, wymagając coraz większych zasobów.
W latach 80. XX wieku, mając 8 MB pamięci RAM To wystarczyło do optymalnego doświadczenia. W latach 90. 32 MB Były standardem do podstawowych zadań. W latach 2000–2010 zapotrzebowanie na pamięć gwałtownie wzrosło: przeszliśmy ze 128 MB do 4 GB, zwiększając 40-krotnie pojemność wymaganą w standardowym komputerze PC. Ten skok był kluczowy dla upowszechnienia się systemów 64-bitowych, takich jak Windows Vista.
Od tego czasu wzrost się ustabilizował. Na przykład 8 GB pamięci RAM Zaczęły być powszechnie używane w 2012 roku i nawet w 2025 roku nadal wystarczają do wielu codziennych zadań i gier.
Funkcje i zalety systemu Windows i procesorów 64-bitowych

64-bitowy system Windows wyznaczył punkt zwrotny w dziedzinie komputerów domowych. System operacyjny opiera się na blokach danych, których rozmiar zależy bezpośrednio od liczby bitów. Im większa liczba bitów, tym większy rozmiar bloku i większa adresowalność pamięci RAM.
To jest typowy związek między bity i pamięć maksymalnie obsługiwane:
- Systemy operacyjne 8-bitowe: do 256 bajtów pamięci RAM.
- Systemy operacyjne 16-bitowe: do 64 KB pamięci RAM.
- Systemy operacyjne 32-bitowe: do 4 GB pamięci RAM.
- Systemy operacyjne 64-bitowe: do 18 eksabajtów pamięci RAM.
Aby lepiej zrozumieć jednostki, pamiętaj, że:
- 1 KB = 1,024 bajta
- 1 MB = 1,024 KB
- 1 GB = 1,024 MB
- 1 TB = 1024 GB
- 1 PB = 1,024 TB
- 1 EB = 1,024 PB
Teoretycznie ten skok z 4 GB do 18 eksabajtów stanowi rewolucję w zarządzaniu pamięcią, umożliwiając obsługę bardziej złożonych zadań, zaawansowanych aplikacji i gier wymagających dużej ilości grafiki, które po prostu nie mogłyby działać na systemach 32-bitowych.

Komputer z 64 GB pamięci RAM, niemożliwy do uruchomienia w 32-bitowych systemach operacyjnych.
Co więcej, procesory 64-bitowe mogą przetwarzać dane w 64-bitowych blokach na cykl zegara, co znacznie poprawia wydajność w złożonych obliczeniach i operacjach. Zawierają one zaawansowane funkcje bezpieczeństwa, takie jak: Zapobieganie wykonywaniu danych (DEP)Ochrona poprawek jądra i weryfikacja integralności za pomocą sum kontrolnych wzmacniają system przed zagrożeniami. Wyeliminowanie obsługi podsystemów 16-bitowych zwiększyło również ochronę przed starszymi lukami w zabezpieczeniach.
Co tak naprawdę oznaczają bity w procesorze?

Mówiąc o procesorach 32-, 64- lub 128-bitowych, mamy na myśli rozmiar danych, jakie mogą przetwarzać jednocześnie, oraz liczbę adresów pamięci, jakie są w stanie obsłużyć.
Bit jest najmniejszą jednostką informacji w informatyce, reprezentującą stan binarny: 0 lub 1. Procesor 8-bitowy może pracować z maksymalnie 255 różnymi wartościami (2^8 - 1), podczas gdy procesor 32-bitowy może obsłużyć do 4 294 967 295 wartościProcesory 64-bitowe mogą przetwarzać dane astronomiczne, aż do 18 446 744 073 709 551 615 wartości.
Wyobraź sobie teraz procesor 128-bitowy, który potrafi obsłużyć niemal niewyobrażalną liczbę zadań: 340 282 366 920 938 463 463 374 607 431 768 211 455 wartościTen wykładniczy skok wyjaśnia ogromną przepustowość, jaką mógłby mieć ten sprzęt, ale także wielką złożoność techniczną, jaką wiązałoby się z jego rozwojem i użytkowaniem.
Jakie zmiany przyniósłby 128-bitowy system Windows?

Wizualnie 128-bitowy system Windows byłby praktycznie identyczny z wersją 64-bitową. Kluczową różnicą byłaby możliwość zarządzanie i przetwarzanie ogromnych ilości pamięci i danych do 128 bitów na cykl.
Teoretycznie może obsłużyć do 17 000 bilionów jottabajtów danych, wartość astronomiczna. Dla porównania, jottabajt odpowiada 1024 zettabajtom, które z kolei odpowiadają 1024 eksabajtom. Jottabajt reprezentuje najwyższą obecnie jednostkę miary danych, porównywalną z „rokiem świetlnym” w astronomii.
Co więcej, aby w pełni wykorzystać jego moc, potrzebowałby procesora 128-bitowego, co oznaczałoby poprawę szybkości i bezpieczeństwa, co byłoby szczególnie przydatne w przypadku bardzo specyficznych zadań wymagających dużej ilości przetwarzania na cykl, takich jak te, które obecnie wykorzystują instrukcje AVX-512.
Dlaczego nie ma wersji dla procesorów 128-bitowych ani dla systemu Windows?

Główny powód jest prosty: Jeszcze nie są potrzebneChoć technicznie możliwe, ich rozwój byłby dziś niepraktyczny ze względu na ograniczenia techniczne i ekonomiczne. Sprzęt musiałby się ogromnie rozwinąć, aby obsługiwać pamięć RAM w petabajtach lub jottabajtach.
Obecnie większość użytkowników korzysta z pomiędzy 16 i 32 GB pamięci RAMNajbardziej zaawansowane płyty główne obsługują do 256 GB, podczas gdy w środowiskach profesjonalnych konfiguracje sięgają 2-6 TB na gniazdo. W superkomputerach limit eksabajtów został przekroczony dopiero niedawno.
Obecne procesory mają już elastyczną konstrukcję, umożliwiającą obsługę danych większych niż 64 bity w niektórych operacjach (np. AVX-512 w procesorze Ryzen 9000, który przetwarza 512 bitów na cykl) bez konieczności zmiany całej architektury.
Co więcej, przejście na system 128-bitowy wiąże się z wyzwaniami, takimi jak brak kompatybilności, złożoność obsługi oprogramowania i sprzętu oraz konieczność przepisania wielu sterowników. Oznacza to ogromną inwestycję bez wyraźnych korzyści w perspektywie krótkoterminowej lub średnioterminowej.

Obecnie żadna aplikacja nie wymaga 128-bitowego systemu operacyjnego do ogólnego użytku. Dziedziny takie jak badania naukowe czy szyfrowanie wykorzystują specyficzne operacje 128-bitowe, ale działają one w systemach 64-bitowych z wykorzystaniem specjalistycznych bibliotek.
Nie oznacza to, że w przyszłości nie zobaczymy systemu Windows ani procesorów 128-bitowych. Architektura RISC-V już przewiduje taką możliwość, ale dzieli nas od niej jeszcze wiele dekad. Informatyka pokazała nam, że nieprawdopodobne postępy mogą następować szybko, ale na razie… Przejście na 128 bitów pozostaje na odległym horyzoncie.
Ciekawa analogia: 20 lat temu nikt nie wyobrażał sobie komputerów z kilkoma gigabajtami pamięci RAM, a dziś jest to normą. Coś podobnego może się zdarzyć z bitami w procesorach i systemach operacyjnych, napędzane nieoczekiwanym przełomem technologicznym.
Na razie rzeczywistość jest taka, że Systemy operacyjne i procesory 64-bitowe będą dominować na rynku jeszcze przez wiele dziesięcioleci.zapewniając optymalną równowagę pomiędzy wydajnością, kompatybilnością i ceną.



















